دکتر قاسم پورحسن، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد اینکه آیا برگزاری همایش ها و نشست ها در حوزه علوم انسانی در کشور تأثیری در تعامل اندیشمندان و توسعه این علوم داشته است به خبرنگار مهر گفت: معضل اصلی ما درباب علوم انسانی فهم این علوم است و نه برپایی همایش ها و برگزاری نشست هایی در این حوزه و گفتن کمبود اختصاص بودجه.

وی افزود: مشکل اصلی در کج فهمی در علوم انسانی است. در ایران نسبت به  بحث علوم انسانی از میان دیدگاه های مختلفی که وجود دارد هنوز نتوانسته ایم به فهم درستی از ماهیت علوم انسانی دست پیدا کنیم. به همین شکل علوم انسانی با سایر علوم را مقایسه کنیم. برخی کل علوم انسانی موجود را غربی می دانند و انکار می کنند و برخی معتقدند که علوم انسانی موجود علوم بشری است و باید محفوظ بماند و هیچ نیازی به اسلامی کردن آن نیست.

این استاد فلسفه تصریح کرد: این نظر که در علوم انسانی همایش و نشست بگذاریم و ببینیم تفاوت ما در علوم انسانی با غربی ها در چیست این نگاه نادرستی است. بنابراین مشکل این نیست که بتوانیم با تعدادی پژوهش به پیشرفت در علوم انسانی کمک کرده باشیم. مشکل اصلی فهم این علوم است که تاکنون فهم درستی از علوم انسانی موجود در ایران نداشته ایم. باید شروع کنیم به اینکه ببینیم ماهیت علوم انسانی چیست و چه چیزی را می خواهد و کجا با علوم انسانی مشکل داریم.

وی در مورد اینکه آیا برگزاری همایش های علوم انسانی به شکل موجود کمکی به رشد این علوم کرده است تأکید کرد: این نشست ها و همایش ها وقت تلف کردن است. دقیقا مثل آن است که دور هم جمع شویم برای امری که نمی دانیم چیست هزینه و بودجه و وقت صرف کنیم.

دکتر پورحسن یادآور شد: کسانی که دخیل در علوم انسانی نیستند کسانی هستند که در این همایش ها سخنرانی می کنند. در حالیکه باید کسانی که درد و دغدغه علوم انسانی را دارند دیدگاه های مهم خود را در مورد علوم انسانی بیان کنند و تولید اندیشه بکنند، بنویسند و نظر بدهند، سپس پس از اینکه به حجم مناسبی فکر و اندیشه تولید شد آنگاه کنار یکدیگر بنشینیم و نظریه ها را مقایسه کنیم. ببینیم کدام بهتر است. حقیقت این است که ما راه درستی در علوم انسانی در دست نداریم. علوم انسانی موجود که محصول عقل بشری است را باید حفظ کنیم و تغییر بنیادین در خاستگاه های معرفتی پیدا کنیم.

وی افزود: راه همین است که باید تعریفی از خاستگاه معرفتی را که باور داریم که اسلامی و ایرانی و بومی است در باب علوم انسانی شکل دهیم. سپس بتوانیم ظرفیت های علوم انسانی موجود را که اصلا به هیچ وجه لزوما به معنای غربی بودن نیست بلکه مساوی با دستاوردهای عقل جمعی بشری است داشته باشیم و تفکیکی میان غایت، ارزش و روش صورت دهیم. باید به اندازه کافی به این روند فکر کنیم وگرنه چیزی به جز اتلاف زمان و نیرو به همراه نخواهد داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه در یک مقایسه بین نشست ها و همایش های خارج از کشور با داخلی ها هم عنوان کرد: همایش های مهمی که در حوزه علوم انسانی در غرب انجام می شود پس از آن است که به اندازه کافی در مورد دیدگاهی فکر تولید کرده، سپس می نشینند و همایش برگزار می کنند. ما نشست می گذاریم که چه می خواهیم بکنیم. این بیراهه رفتن است. نشست های غربی به دنبال تولید ادبیات کافی در آن حوزه است ما پیش از آنکه ادبیات کافی تولید بکنیم نشست های پی درپی می گذاریم. معلوم است که با نشست فکر تولید نمی شود.

وی تأکید کرد: نشست زمانی معنا دارد که فکرهای تولید شده با یکدیگر هماوردی داشه باشند و گرنه هدف فقط نفس برگزاری همایش باشد مانند این است که ما بر سر هیچ مناقشه می کنیم.

دکتر پورحسن تصریح کرد: همایش های غربی جهت گرا و هواخواه طلب نیست. اینگونه نیست که افراد کثیری را یک یا دو روز دور هم جمع کنند. لذا این تفاوت را باید جدی بگیریم. باید ابتدا درباب علوم انسانی ادبیات مهم نه تنها گفتار و سخنرانی های محض که بدون بنیه علمی باشد تولید کنیم آنگاه بر سر نظریه های مهم بنشینیم و مناقشه کنیم.