چکیده: جستجو در نقش پیش فهم‌ها و پیش فرض‌ها در پیدایش تفسیر، پژوهشی ضروری و پر اهمیت است. هیچ تفسیری تهی از پیشا دانسته و پیشا ادراک نبوده و هیچ دریافتی بدون استوار شدن بر فهمی پیشین شکل نگرفته است. گوناگونی فهم‌ها و تأویلها موضوعی قابل بررسی و تحقیقی مهم و کاربردی است. علامه طباطبائی در مقدمه المیزان در بررسی و نقد پیش فهم‌ها تصریح داشته‌اند که رهیافتهای نامعتبر و ناصحیح تفسیرها منشأ در دریافت نادرست پیش فرض‌ها دارد؛ پیرو این موضوع در این مقاله نخست، ماهیت پیشافهم، اهمیت آن و آراء مختلف در این باب مورد بررسی قرار گرفته، آنگاه تأملات علامه در خصوص مناسبت و پیوند تفسیر با پیشا دانسته‌ها ذکر شده است و در پایان سه پیشا ادراک علامه در تفسیر یعنی پیشافهم معنایی، پیشافهم روشی و پیشافهم ساختاری مورد بحث قرار گرفته است.
