علامه طباطبایی علم را به حضور امری مجرد برای امری مجرد تعریف میکند، امر مجرد اول در علم حضوری همان وجود معلوم است و در علم حصولی صورت یا ماهیت معلوم است و امر مجرد دوم همان نفس عالم است. برای اثبات مجرد بودن دو امر مذکور ادلهای از طرف جناب علامه و دیگر فلاسفه معاصر اسلامی بیان شده است که به نظر میرسد اولین قدم در هستیشناسی علم بیان همین ادله تجرد نفس و صور ادراکی است. از دیگر اصولی که میتواند ما را در هستی شناسی علم یاری کند، عوالم وجود و انطباق آنها بر هم، اتحاد علم و عالم و معلوم و بازگشت علم حصولی به حضوری است که در این نوشتار به تفصیل به آنها خواهیم پرداخت.