چکیده: پژوهش حاضر به قصد تبیین مطالعات تفسیری صدرالمتالهین به مناسبت روز بزرگداشت وی در ادل خرداد نگارش یافت. نگارنده معتقد است اکثر تتبعات صورت گرفته در آراء متفکران مکتب اصفهان، مربوط به حوزه عقلی و در تعبیری رساتر متوجه تاملات فلسفی آنان بوده است. به همین سبب است که شرح حدیثی میرداماد در اثر گرانقدر ” الرواشح السماویه” و شرح حدیثی ملاصدرا اصول کافی به اندازه تفکرات کلامی و قرآنی مغفول ماند و البته این فراموشی به سبب غلبه و سیطره وجه فلسفی صدر المتالهین می باشد.
تاملات آخوند در ماهیت قرآن، سخن وحیانی، وحی، ظاهر و باطن قرآنتفهیم باطنی، رمزی بودن آیات، اطوار و مراتب معنای آیات قرآن ، روش های گوناگون در تفسیر و ملاک تفسیر صحیح با تکیه بر ده ویژگی و ضابطه عقلی و راهبردی شهودی، از جمله تفکرات قرآنی ملاصدرا را تشکیل می دهد. اگرچه اساس این پژوهش صرفا بر رهیافت ملاصدرا استوار است، لیکن می کوشیم تا در ضمن بررسی ها، موضوعات مرتبط و مسایل بنیادین را نیز مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم. فرض نگارنده در این مقاله آن است که همانطور که حکمت و فلسفه ملاصدرا باید حکمت معنوی نامید، مطالعات قرآنی وی را نیز باید برهانی و البته در پیوند با مکاشفه ، مشاهده و اشراق انوار دانست. ملاصدرا راه اقتصاد و اعتدال که توجه به ظاهر و باطن هر دو را به همراه دارد ، اساس اندیشه های تفسیری خود قرار می دهد.
