دکتر قاسم پورحسن استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار مهر درمورد اینکه روشنفکر کیست و چه رسالتی دارد گفت: از زمانی که مسئله حیات و آگاهی اجتماعی مطرح شد در میان تمام اقشار و طبقاتی که وجود داشت روشنفکر برجسته‎تر از دیگران ظاهرشد. وظیفه نخست روشنفکر آگاهی بخشیدن به جامعه بود به همین دلیل پیوند نیرومندی که میان روشنفکری و آگاهی بخشیدن به جامعه وجود داشت سبب شد که بسیاری مسئولیت مهم آگاهی را به طبقه‎ای به نام روشنفکر پیوند بزنند.

وی افزود: روشنفکر سه وظیفه اصلی دارد که کاملاً در نسبت با جامعه و حیات اجتماعی و با مسئولیت خود روشنفکر شکل می‎گیرد. آگاهی می‎تواند عقلانیت و اعتدال یا میانه روی باشد. تمام جوامع از فقدان آگاهی رنج می‎برند آگاهی یک واژه تفننی نیست جامعه آگاه برسرنوشت خود آگاه می‎شود و رستگاری خود را در می‏یابد . بنابراین ممکن نیست که از جامعه مطلوب سخن بگوییم که از آگاهی برخوردار نباشد.

عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: مهمترین رسالت روشنفکر آگاهی بخشیدن به جامعه است جامعه نادان سبب از دست رفتن بسیاری از وجوه حیات عقلانی می‏شود و به سرنوشت خود آگاهی ندارد. جامعه آگاه جامعه خردمندی است. جامعه ناآگاه مخالف خردمندی زندگی می‏‎کند و به حیاتش ادامه می‎دهد. بنابراین اگر توجه ما به جامعه آگاه و خردمند است مهمترین رسالت خردمند این است که آگاهی را شکل دهد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: عقلانیت، میانه روی، پرهیز از افراط و تفریط، احساس مسئولیت داشتن، جامعه پذیری، آگاهی از سرنوشت و حیات عقلانی، می‎تواند مهمترین ویژگی‎های روشنفکر باشند.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه در مورد اینکه در برخی محافل، سیاه نمایی، نوعی ژست روشنفکری شده این موضوع با مفهوم روشنفکری که نوعی روشنگری است چه نسبتی دارد هم گفت: روشنفکر با عقلانیت و آگاهی پیوند دارد. روشنفکر جامعه را دچار یأس و ناامیدی نمی‎کند. روشنفکر به جامعه نوید عقل و خردمندی می‏دهد به همین دلیل محال است که کسی روشنفکر باشد و بر طبل نادانی، یأس و افسردگی بکوبد. مهمترین وظیفه‎ای که روشنفکر بعد از آگاهی بخشیدن دارد همان عقلانیت و میانه روی است. سیاه نمایی جامعه را دچار یأس و ناامیدی می‏کند.
این نویسنده و مترجم درپایان یادآورشد: در برخی از شرایط اجتماعی روشنفکران از وظیفه ذاتی و اصلی خود دور می‏شوند هر کسی که خدمت آگاهی رسانی به جامعه را می‏گیرد از وظیفه روشنفکری دور شده و سبب می‏شود که جامعه دچار فقدان عقلانیت و میانه روی شود. انحراف، افراط و تفریط‏ها ناشی از فقدان عقلانیت و آگاهی است. بنابراین اگر روشنفکری به وظیفه و رسالت خودش توجه داشته باشد هیچ گاه در جامعه یأس و ناامیدی تولید نمی‏کند.